Kiến trúc hiện đại Ấn Độ: Văn Hoá Đang Thay Đổi

Kiến trúc hiện đại Ấn Độ đã liên tục phát triển kể từ khi được hình thành, bằng chứng là một số lượng lớn các công trình kiến trúc đồ sộ liên tiếp mọc lên làm thay đổi định kiến trước đó về Ấn Độ hiện đại, đó là được xác định bởi xiềng xích của chủ nghĩa thực dân. Vậy để đạt được điều này, đã có những công trình tiêu biểu nào được gọi tên? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!

Quá trình phát triển của kiến trúc hiện đại Ấn Độ

Ấn Độ là một đất nước có nền văn hóa và lịch sử phát triển rực rỡ nhất trên thế giới, cũng chính vì vậy mà nghệ thuật về kiến trúc nơi đây chịu ảnh hưởng rất nhiều từ các tôn giáo qua từng thời kỳ, dưới đây là các mốc thời gian ghi dấu ấn đặc biệt của kiến trúc Ấn Độ:

Giai đoạn từ 1947 - 1959

Vào giai đoạn này, kiến trúc sư Le Corbusier đã thiết kế lại thành phố Chandigarh thuộc thủ đô Punjab theo phong cách phục hồi văn hóa cổ xưa, nhờ vậy mà cái tên Chandigarh đã được xuất hiện trên bản đồ thế giới. Khác với công trình New Delhi (Delhi Hoàng Gia) trước đây chỉ nhấn mạnh trục ngang, trục chính và đường chéo thì lần này, Chandigarh thực sự được trông chờ để trở thành một thành phố kiểu mới với kiến trúc và quy hoạch mang một “linh hồn Ấn Độ”.

Bên trong công trình nhà hát tại thành phố Chandigarh

Trong thành phố này, có thể thấy Le Corbusier đã cho ra các tác phẩm hết sức tầm cỡ trong lịch sử kiến trúc Ấn Độ từ trước đến nay như tòa nhà Ban thư ký (1951-1957), tòa nhà Cung tư pháp (1951-1953)... Ngoài ra còn có nhà hát Tagore được xây dựng vào năm 1959 với bề ngoài khối hộp kín như bưng, hình thức vuông vắn và màu sắc bên trong mang đậm tính tương phản và phong phú bên trong công trình. 

Giai đoạn từ 1960 – 1974

Ở thời kỳ này kiến trúc Ấn Độ không ngừng phát triển, đổi mới bởi có sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố:

• Ảnh hưởng kiến trúc của Neutra và Wright: Họ là những người có đóng góp to lớn và đã để lại dấu ấn của mình với sự tiến bộ về thiết kế nhà ở và kiến trúc hiện đại Ấn Độ lúc bấy giờ.
• Ảnh hưởng kiến trúc của Le Corbusier và của Louis Kahn.
• Bắt chước theo tạo hình tại thành phố Chandigarh của Le Corbusier nhưng trừ công trình Trung tâm biểu diễn nghệ thuật Shri Ram của Shiv Nath Prasad ra thì thường không đạt.
• Ảnh hưởng thiết kế của các kiến trúc sư nổi tiếng như Jeanneret, Le Corbusier, Kahn, Tange, Stirling và Safdie.

Công trình kiến trúc của kiến trúc sư Le Corbusier

Giai đoạn từ 1975 – 1985

Cho đến giai đoạn 50 năm sau này, Le Corbusier vẫn là nhà kiến trúc sư lớn nhất thế kỉ XX với tư tưởng thiết kế đặc biệt ảnh hưởng không ít đến các công trình kiến trúc Ấn Độ hiện đại về sau. Bên cạnh đó, cách xử lý các chi tiết tinh tế của ông cũng được sử dụng trên rất nhiều trong các công trình kiến trúc lớn tại Châu Á, đặc biệt là Đông Nam Á và Nam Á.

Bên cạnh những ảnh hưởng kiến trúc trong lối đi của Le Corbusier, còn có Louis Kahn, là người đã để lại tác phẩm Học viện Quản lý Ấn Độ cho Ahmedabad và tác phẩm Nhà Quốc hội cho Bangladesh. Đặc biệt, các kiến trúc hiện đại Ấn Độ về sau này đã chịu ảnh hưởng của Louis Kahn ở những mặt về lý luận kiến trúc, ý chí tồn tại và bản chất, phân biệt rõ sự khác nhau giữa nhà cửa và kiến trúc. Ngoài ra còn có những quan niệm về triết học và chất thơ có trong kiến trúc. Nhờ có sự nỗ lực lao động không ngừng nghỉ của các kiến trúc sư Ấn Độ lúc bấy giờ đã giúp cho kiến trúc Ấn Độ ngày càng có thêm nhiều công trình có sự sáng tạo và mang tầm vóc quốc tế.

Nhà Quốc hội cho Bangladesh

Đặc điểm kiến trúc hiện đại Ấn Độ

Trải qua hàng chục năm lịch sử để cho ra đời các tác phẩm thời bấy giờ, vậy kiến trúc hiện đại Ấn Độ có đặc điểm gì nổi bật hơn so với kiến trúc truyền thống trước đây?

Theo dòng lịch sử, kiến trúc Ấn Độ đã ngày càng có thêm nhiều phong cách và có thể nói đã trở thành biểu tượng của toàn cầu. Những hình ảnh về các tòa nhà được trang trí công phu với thiết kế mái vòm và đỉnh tháp mảnh mai truyền thống là những suy nghĩ có thể xuất hiện trong tâm trí của chúng ta mỗi khi nhắc đến kiến trúc Ấn Độ. Xã hội ngày càng phát triển, kiến trúc hiện đại Ấn Độ cũng thay đổi theo xu hướng phát triển đương đại.

Nhìn chung, kiến trúc hiện đại Ấn Độ vẫn tôn vinh và duy trì được những nét truyền thống trước đây. Thế nhưng, các hình thức này chỉ mới xuất hiện vào lúc thủ đô Punjab của Ấn Độ tiếp nhận kiến trúc sư nổi tiếng trên thế giới Le Corbusier để thiết kế và cải tạo thành phố Chandigarh, từ đó một bước đột phá về kiến trúc hiện đại tại nơi đây mới bắt đầu.

Nhà trên đồi Pali Hill, Mumbai

Sau Le Corbusier, các kiến trúc sư làm việc tại Ấn Độ đã bắt đầu lấy cảm hứng từ những tác phẩm của ông để phát triển. Cũng chính vì vậy mà ngày nay chúng ta vẫn thấy được những công trình kiến trúc Ấn Độ mang đặc điểm truyền thống nhưng với hình thức và phong cách hiện đại hơn.

Với thiết kế mới, xây dựng ít công phu hơn, kèm theo đó là những loại vật liệu tiên tiến, điển hình là việc sử dụng thép và kính trong xây dựng làm cho công trình thêm phần nổi bật hơn chứ không sử dụng các loại đá cứng như đá hoa cương để thi công nữa. Bên cạnh đó, sự bùng nổ về gia tăng dân số đã kéo theo nhu cầu đô thị và bất động sản ở Ấn Độ tăng cao, vì vậy mà các nhà cao tầng cũng phổ biến ở những khu vực đô thị dày đặc này.

Các công trình mang kiến trúc hiện đại tiêu biểu của Ấn Độ

Phong cách kiến trúc hiện đại tại Ấn Độ ngày càng trở nên áp đảo trên phạm vi cả nước từ các khu đô thị cho đến thành phố lớn, thậm chí các vùng nông thôn nhỏ cũng xuất hiện. Sau đây là những công trình kiến trúc hiện đại Ấn Độ làm tôn vinh lên bản sắc của đất nước bao gồm:

Khu phức hợp Chandigarh Capitol

Khu phức hợp Chandigarh Capitol

Khu phức hợp Chandigarh Capitol được UNESCO công nhận là di sản thế giới, là tác phẩm được nằm dưới bàn tay kiến trúc sư người Pháp gốc Thụy Sĩ Le Corbusier. Với vị trí địa lý nằm cách xa trung tâm thành phố nhưng vẫn được bao trùm bởi dãy núi Shivalik. Ở đây cũng bao gồm 3 di tích là: Open Hand, Tower of Shadows và đồi Geometric.

Hang Amdavad ni Steam

Hang Amdavad ni Steam

Amdavad ni Steam là một hang động có cấu trúc rất phức tạp được thực hiện và thiết kế bởi hai nhà kiến trúc sư hàng đầu là Balkrishna Vithaldas Doshi và Pritzker B.V. Doshi. Đây được xem là một phòng trưng bày nghệ thuật dưới lòng đất, là một sự kết hợp độc đáo của nghệ thuật và kiến trúc với nhau. Có thể thấy, các mái vòm của hang động được thiết kế lượn sóng ấn tượng cùng với màu sắc và lớp sơn bên ngoài đã cho ra một tác phẩm vô cùng đặc sắc nhưng vẫn mang trong mình nét đẹp hiện đại.

Đền Lotus, New Delhi

Đền Lotus, New Delhi 

Tác phẩm kiến trúc có hình dạng đóa sen này là một trong tám những ngôi đền trên thế giới thuộc về những người có đức tin Baha'i. Ngôi đền được thiết kế bởi kiến trúc sư người Iran là Fariborz Sahba, với hình dáng giống như một hoa sen đang nở được bao quanh là những chiếc lá, hình ảnh đóa sen trên mặt hồ hiện lên nhờ vào thiết kế hồ bơi ở bên dưới ngôi đền.

 Jawahar Kala Kendra

Jawahar Kala Kendra

Jawahar Kala Kendra là một bảo tàng nghệ thuật được thiết kế dưới bàn tay của kiến trúc sư nổi tiếng người Ấn Độ Charles Correa, bằng cách sử dụng các kiến thức từ các văn bản bí truyền Ấn Độ cổ đại để lại. Trong đó, mỗi thiết kế gạch vuông đại diện cho một hành tinh và ở ngay trung tâm bảo tàng được để mở đại diện cho bầu trời, các bức tường bên ngoài hầu như đều được ốp bằng đá sa thạch. 

IIM Ahmedabad

IIM Ahmedabad

IIM Ahmedabad là tác phẩm kiến trúc của một người đàn ông được biết đến về sự nổi tiếng chỉ sau Le Corbusier lúc bấy giờ. Cấu trúc của tác phẩm được làm chủ yếu bằng gạch với các đường cắt lớn dọc theo mặt tiền gợi nhớ đến các đường nét có trong văn hóa Ấn Độ truyền thống. Việc sử dụng gạch cùng những chi tiết tỉ mỉ này ở mặt tiền được xem như là một sự tôn kính đối với kiến trúc bản địa Ấn Độ thời nay.

Nhà thờ St. John, Tiruvalla

Nhà thờ St. John, Tiruvalla

Nhà thờ St. John, Tiruvalla được người kiến trúc sư người Anh-Ấn là Laurie Baker thiết kế, ông là người nổi tiếng với sự tôn trọng sâu sắc đối với vật liệu bản địa và kỹ thuật xây dựng truyền thống. Tuy nhiên, ở tác phẩm này có thể thấy được vẻ bề ngoài của nhà thờ giống như một ngôi đền Hindu, nhưng nội thất bên trong lại mang một nét Kitô giáo đặc sắc.

Tạm kết

Nếu như trước đây, khi nhắc đến kiến trúc Ấn Độ người ta sẽ nghĩ ngay đến những chi tiết, màu sắc mang tính tâm linh trong những nền văn hóa lâu đời tại nơi này. Thì giờ đây, kiến trúc hiện đại Ấn Độ ngày càng khẳng định mình với rất nhiều những tác phẩm và công trình kiến trúc đồ sộ, được thiết kế tỉ mỉ từng chi tiết nhưng không quá công phu mà vẫn giữ được nét đẹp truyền thống trong kiến trúc Ấn Độ thời cổ xưa. Hy vọng những chia sẻ trên đây đã phần nào giúp bạn hiểu được đặc điểm về kiến trúc Ấn Độ thời nay cùng với những công trình kiến trúc vô cùng xa hoa, rộng lớn.