Phong cách Bauhaus: Nghệ thuật Tối giản - Tinh tế & Tiện nghi

Phong cách Bauhaus được biết đến phổ biến như một nghệ thuật hướng đến sự tối giản và tối ưu hóa công năng sử dụng với những thiết kế đặc trưng bởi hình dạng hình học đơn giản như hình chữ nhật và hình cầu. Phong cách này hiện đang được nhiều người ưa thích sự tối giản và tiện nghi lựa chọn.

Bauhaus là gì?

Bauhaus (trong tiếng Đức có nghĩa là “nhà xây dựng”) – có nguồn gốc từ tên gọi của một trường nghệ thuật ở Đức, được thành lập từ năm 1919 bởi kiến ​​trúc sư Walter Gropius ở Weimar. Ngôi trường nổi tiếng với cách tiếp cận nghệ thuật độc đáo, mang dấu ấn riêng. Ý tưởng tạo ra một tác phẩm nghệ thuật toàn diện, phong cách Bauhaus được hình thành trên cơ sở đó là tất cả các nghệ thuật sẽ được kết hợp lại với nhau. 

Lịch sử hình thành và phát triển phong cách nghệ thuật Bauhaus

Phong cách Bauhaus ra đời tại Staatliches Bauhaus, một trường nghệ thuật của Đức hoạt động từ năm 1919 đến năm 1934. Trải qua quá trình phát triển đầy biến động, Bauhaus đã khẳng định được giá trị, vị trí trong giới nghệ thuật.

Khởi đầu: Trước sự công nghiệp hóa, hiện đại hóa nhanh chóng của thời đại, cùng với sự hợp nhất của Học viện Mỹ thuật Grand-Ducal Saxon và Trường Nghệ thuật và Thủ công Grand Ducal Saxon kiến trúc sư Walter Gropius đã sáng lập trường kiến trúc Bauhaus.

Sự phát triển: Trong những năm hoạt động trường đã trải qua nhiều biến cố, nhiều lần chuyển địa điểm và xây dựng trường học mới, có thể điểm qua những giai đoạn quan trọng trong quá trình phát triển nghệ thuật Bauhaus: tồn tại ở ba thành phố – Weimar (1919-1925), Dessau (1925-1932) và Berlin (1932-1933).

• WEIMAR (1919-1925) còn được gọi là State Bauhaus ở Weimar, là nơi Gropius đặt nền móng cho Bauhaus. Theo Gropius, nghệ thuật là phục vụ xã hội và không có sự phân chia các bộ môn. Tại Weimar, “hội thảo sân khấu” là một phần quan trọng của giáo dục – kết hợp giữa nghệ thuật thị giác và biểu diễn.
• DESSAU (1935-1932) đây được coi là thời kỳ hoàng kim của Bauhaus. Sau khi Weimar đóng cửa vì động cơ chính trị, Dessau ra đời đã mở ra con đường thiết kế và những sản phẩm công nghiệp mới để tiêu dùng hàng loạt và hầu hết những thiết kế được đông đảo công chúng biết đến và sử dụng đến ngày nay đều bắt nguồn từ đây.
• BERLIN (1932-1933) là giai đoạn cuối của Bauhaus. Từ một nhà máy bỏ hoang, tháng 10 năm 1932 các thạc sĩ và sinh viên Bauhaus cùng nhau tập hợp lại tạo Berlin. Tuy nhiên, đến tháng 7 năm 1933 Bauhaus đã bị giải thể. Nhìn chung, về cốt lõi, động lực của trường Bauhaus là nhằm mục đích tái hòa nhập nghệ thuật và công nghiệp hóa.

Ngày nay, Phong cách Bauhaus được biết đến bởi tính thẩm mỹ độc đáo, là sự kết hợp hoàn hảo giữa mỹ thuật với nghệ thuật và thủ công. Trên thế giới, phong cách Bauhaus có thể được tìm thấy phổ biến trong các tác phẩm nghệ thuật và thiết kế, từ các công trình lớn nhỏ, có thể kể đến như trường Đại học Bauhaus, Bauhaus museum, Bảo tàng Bauhaus-Archiv,…

Đặc điểm của kiến trúc Bauhaus

Thiết kế đơn giản, ít chi tiết thừa và đề cao tính tiện dụng

Thiết kế Bauhaus nổi bật bởi sự tối giản, ít chi tiết thừa thay vào đó tập trung vào tính tiện dụng. Khi thiết kế phần mái nhà người ta thường sử dụng những hình khối đơn giản như mái bằng mặc dù đơn giản nhưng vẫn có nét tinh tế, hài hòa và đặc biệt là đúng chức năng của nó.

Phong cách Bauhaus đơn giản nhưng không kém phần tinh tế

Thiết kế cân bằng bất đối xứng

Kiến trúc và thiết kế Bauhaus hướng đến sự cân bằng thị giác thông qua tính bất đối xứng. Do đó, các nhà thiết kế của Bauhaus đã làm việc để thống nhất và cân bằng những thiết kế sao cho thẩm mỹ nhất. Như với tòa nhà và phòng, họ kết hợp các yếu tố giống nhau xuyên suốt mà không làm cho cả hai mặt giống hệt để tránh sự lặp lại nhàm chán.

Phòng khách thiết kế theo phong cách Bauhaus cân bằng bất đối xứng

Phối màu đơn giản

Phong cách thiết kế Bauhaus hướng đến sự gắn kết và đơn giản, do đó cách phối màu kiến ​​trúc thường chỉ giới hạn ở những gam màu cơ bản như trắng, xám, be. Còn với những thiết kế nội thất thường được sử dụng tông màu sáng hơn như màu đỏ, vàng hoặc xanh lam, đôi khi kết hợp với nhau nhưng thường được chú trọng hơn theo cách có chủ ý.

Nội thất phối màu sắc đơn giản theo phong cách Bauhaus

Sử dụng vật liệu công nghiệp

Phong cách Bauhaus tập trung vào sự đơn giản và chủ nghĩa công nghiệp nên thường kết hợp ít vật liệu khác nhau, tất cả đều được coi là vật liệu công nghiệp, hiện đại như kính (đặc biệt là trong cửa sổ ruy băng hoặc vách kính), bê tông (đặc biệt là trong thiết kế tòa nhà và thép),…

Phòng khách sử dụng vật liệu công nghiệp thiết kế theo phong cách Bauhaus

Thiết kế áp dụng vào mọi yếu tố trong cuộc sống

Ở phong cách Bauhaus, mọi yếu tố của cuộc sống đều được tích hợp ứng dụng vào trong thiết kế. Từ thành phố, góc phố, kiến trúc tòa nhà, cho đến nội thất, thiết bị, dụng cụ ăn uống,… đều được vận dụng linh hoạt. Cách tiếp cận này cần phải dựa trên nguyên lý trong mọi lựa chọn khi thiết kế theo phong cách Bauhaus.

Phòng ngủ thiết kế theo phong cách bauhaus đề cao thẩm mỹ và công năng

Thiết kế nội thất theo phong cách Bauhaus

Cho đến nay phong cách Bauhaus đã tồn tại và phát triển hơn 100 năm, nó đã và đang trở thành một biểu tượng đặc trưng trong giới kiến trúc. 

Phong cách Bauhaus luôn đề cao quan điểm “đẹp đi đôi với công năng”, chính vì vậy mọi thiết kế không chỉ chú trọng tới yếu tố thẩm mỹ mà còn quan tâm tới công năng. 

Nội thất  Bauhaus sang trọng tiện nghi

Bên cạnh đó còn những đặc trưng cơ bản khác như:

• Thiết kế nội thất theo không gian mở, lược bỏ bớt những bức tường để mở rộng không gian.
• Sử dụng những nội thất hiện đại đã được tối giản nhưng vẫn chú trọng tới công năng.
• Kết hợp hài hòa về màu sắc, không gian, bố cục, hình thái,... trong thiết kế.
• Loại bỏ rèm cửa, đèn chùm với màu sắc hoa văn tỉ mỉ, thay vào đó là những mẫu thiết kế đơn giản hơn.
• Tránh sử dụng gam màu trung tính vì sẽ làm mất điểm nhấn cho không gian căn hộ.
• Hiệu ứng ánh sáng là một phần không thể thiếu trong đa số thiết kế, với phong cách Bauhaus cũng vậy, ánh sáng là yếu tố rất quan trọng.

Ngoài ra phong cách Bauhaus trong thiết kế nội thất còn chia theo 3 dạng đặc trưng thiết kế như tối giản, tinh tế và đầy đủ tiện nghi. Mỗi dạng lại có những điểm nhận dạng riêng giúp ta dễ dàng nhận biết, điều này cũng giống như phong cách Bauhaus không bị trùng lặp với bất cứ phong cách nào.

Ghế Cesca điển hình cho phong cách Bauhaus

Nhiều thiết kế theo phong cách Bauhaus đã trở thành những món đồ nội thất mang tính biểu tượng và vẫn được tái tạo cho đến ngày nay. Một số tác phẩm kinh điển đáng chú ý của Bauhaus có thể kể đến như Ghế Barcelona được thiết kế bởi Ludwig Mies van der Rohe và Lilly Reich vào năm 1929; chiếc ghế Cesca mang tính biểu tượng bằng kim loại được thiết kế bởi kiến ​​trúc sư và nhà thiết kế nội thất Marcel Breuer (1928), hoặc chiếc Ghế Wassily của ông được lấy cảm hứng từ khung kim loại hình ống của một chiếc xe đạp và trông vẫn mới mẻ như vào năm 1925 khi ông thiết kế nó lần đầu tiên.

Một cách khác để kết hợp phong cách Bauhaus vào nội thất là kết hợp các điểm nhấn màu sắc như sơn cửa hoặc tường với màu đỏ, vàng hoặc xanh dương hay đóng khung những áp phích,... để tạo ra sự độc đáo riêng trong mỗi thiết kế.

Tại sao Bauhaus lại có tầm ảnh hưởng lớn trong thiết kế?

• Nó mở ra làn sóng mới cho “kiến trúc hiện đại”: Trước khi phong cách Bauhaus nổi lên, các xu hướng thiết kế mang tính trang trí cao và trang trí công phu, sự ra đời của Bauhaus như một làn sóng mới đã cách mạng hóa lĩnh vực thiết kế thời điểm bấy giờ, và cho tới ngày nay ta vẫn nhìn thấy được những thiết kế Bauhaus trong nghệ thuật và thiết kế hiện đại.
• Giúp các vật liệu công nghiệp trở lên phổ biến hơn: Trường phái Bauhaus đã ảnh hưởng đến các vật liệu công nghiệp phát triển trở thành một yếu tố chính của thiết kế nội thất hiện đại như kính, thép và bê tông,... Trước Bauhaus, những vật liệu này được coi là không đẹp mắt về mặt thẩm mỹ bởi vậy mà nó ít được đưa vào thiết kế. Tuy nhiên với Bauhaus, phong cách đề cao công năng thì lại tận dụng những vật liệu công nghiệp để vì nó không chỉ được cải tạo mang tính thẩm mỹ mà còn có những chức năng riêng.

Tạm Kết

Phong cách Bauhaus là phong cách thiết kế tinh tế, có vẻ ngoài được sắp xếp hợp lý và nét sang trọng vượt thời gian. Những thiết kế theo phong cách Bauhaus mang vẻ đẹp của sự tối giản và nét đặc trưng riêng. Hy vọng sau bài viết này các bạn đã có cái nhìn tổng quan nhất về phong cách thiết kế Bauhaus.