Kiến trúc Baroque và Rococo: Điểm tương đồng & khác biệt

Baroque và Rococo được biết đến là hai phong cách nghệ thuật nổi bật xuyên suốt từ thế kỷ 16 đến thế kỷ 18. Trường phái Rococo ra đời sau và được lấy cảm hứng mạnh mẽ từ phong cách Baroque nhưng có phần nhẹ nhàng hơn. Vậy điểm tương đồng, khác biệt của kiến trúc Baroque và Rococo là gì, hãy cùng Akisa tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Đôi nét về kiến trúc Baroque

Kiến trúc Baroque tiếp nối nguồn cảm hứng từ kiến trúc Phục Hưng khi chú trọng đến các chi tiết uốn lượn cầu kỳ tạo hiệu ứng ảnh ảo mang đến chiều sâu cho tác phẩm. Phong cách kiến trúc Baroque hay còn được gọi là Ba Rốc xuất hiện lần đầu tại thủ đô Rome tại Ý vào những năm 1600. Tượng trưng cho sức mạnh của chính quyền chuyên chế thế nhưng trường phái này lại ra đời trong hoàn cảnh khá đặc biệt bởi đây là thời kỳ Phản Cải cách - một trong những phong trào của giáo hội Công giáo Roma diễn ra vào đầu thế kỷ XX được khởi xướng nhằm chống lại cuộc Cải cách Tin lành.

Kiến trúc Baroque tại đài phun nước Trevi , Rome nước Ý

Baroque trong tiếng Tây Ban Nha mang ý nghĩa là viên ngọc quý báu chưa từng được mài dũa nên không tuân theo bất kỳ hình dạng cụ thể hay quy luật nào cả. Chính ý nghĩa của cái tên Baroque đã làm nên những đặc trưng riêng biệt khi tái hiện hình ảnh thoát tục từ đó gợi lên cảm hứng về đấng siêu phàm.

Trường phái Baroque không tuân theo một nguyên tắc riêng biệt nào 

Luôn trau chuốt đến từng chi tiết nhỏ nhất, kiến trúc Baroque luôn đề cao sự cao quý, sang trọng cùng sự tương phản giữa ánh sáng và bóng tối, tương phản màu sắc. Ở hầu hết các công trình của mình, Baroque luôn chú trọng đến việc sử dụng các mảng màu sắc tươi sáng bắt mắt kết hợp với việc sử dụng ánh sáng tự nhiên một cách triệt để từ những thiết kế ô cửa sổ lớn. Hình khối chủ đạo mà chúng ta có thể được chiêm ngưỡng trong lối kiến trúc này là hình oval, thường xuất hiện trên các bức tường lớn hoặc trên các trần nhà với nhiều họa tiết điêu khắc tỉ mỉ đến từng chi tiết.

Trần nhà hình oval cuốn hút mọi ánh nhìn tại nhà thờ Val de Grace, Paris

Bên cạnh hình khối, mái vòm quả lê, các bức tượng được mạ vàng hay việc lựa chọn thạch cao, đá cẩm thạch cho những bức bích họa lớn nhằm tạo hiệu ứng trompe l'oeil - một kỹ thuật nghệ thuật đánh lừa thị giác của người xem cũng là những đặc trưng nổi bật trong kiến trúc Baroque.

>> Tìm hiểu chi tiết hơn về kiến trúc Baroque

Đôi nét về kiến trúc Rococo

Đến với kiến trúc Rococo - một sự kết hợp độc đáo giữa từ Rocaille trong tiếng Pháp cùng từ Barocco trong tiếng Ý, trường phái mang phong cách cổ điển này xuất hiện vào thế kỷ XVIII dưới thời hoàng hậu Marie Antoinette. Nhắc tới Rococo, người ta nghĩ ngay tới sự mềm mại thanh thoát dường như tôn vinh nét quyến rũ, gợi cảm của người  phụ nữ Pháp kiêu kỳ. Tiếp nối thành công của kiến trúc Baroque, Rococo ra đời cùng những thay đổi mới mẻ trong  quan điểm thiết kế khi hướng đến sự nhẹ nhàng, mềm mại và nữ tính.

Rococo được ví như một phiên bản nhẹ nhàng hơn của kiến trúc Baroque

Những đặc trưng tiêu biểu của trường phái này phải kể đến các họa tiết, tranh ảnh mang hình dáng các loài động vật, hoa lá, cỏ cây, vỏ sò, đá cuội, dây leo,... mềm mại, uyển chuyển nhưng toát lên sự sang trọng bất ngờ. Bên cạnh đó, các chi tiết đường cong uốn lượn điêu luyện hay kết cấu hình xoắn ốc hòa cùng cấu trúc không đối xứng đầy táo bạo thành công tạo ra một trường phái Rococo riêng biệt. Hiệu ứng trompe l'oeil nhằm đánh lừa thị giác người xem giúp công trình kiến trúc trở nên có chiều sâu hơn cũng được sử dụng tại Rococo.

Các họa tiết thiên nhiên được sử dụng linh hoạt trong kiến trúc Rococo

Khiến cho Rococo trở nên độc đáo, nổi bật phải kể đến sự thay đổi trong lựa chọn màu sắc khác hoàn toàn với quy chuẩn về màu sắc trước đó. Tại lối kiến trúc này, các tông màu pastel nhã nhặn như: màu phấn, màu kem, ngọc trai, xam lam, vàng nhạt, hồng nhạt… Ngoài ra,các đường gờ được điêu khắc, chạm trổ tinh tế hay phương pháp mạ vàng lên các vật trang trí, đồ nội thất,... dường như làm tăng thêm đẳng cấp sang trọng cho phong cách này.

>> Tìm hiểu chi tiết hơn về kiến trúc Rococo

Điểm tương đồng giữa kiến trúc Baroque và Rococo

Kiến trúc Rococo là sự kế thừa và tiếp nối về nguồn cảm hứng bởi kiến trúc Baroque vậy nên giữa hai trào lưu nghệ thuật này có khá nhiều điểm tương đồng thú vị. Cả hai trường phái này đều chú trọng yếu tố trang trí, các họa tiết được sử dụng với tần suất rất lớn thậm chí là xuyên suốt các bức tường và trần nhà. Cả Baroque và Rococo đều lựa chọn cách mạ vàng những chi tiết chạm trổ, điêu khắc, các đồ trang trí nhằm tăng sự sang trọng cho công trình của mình.

Điểm tương đồng về yếu tố trang trí giữa Baroque và Rococo

Các bức bích họa to hay các bức tranh vải được đóng khung cẩn thận cũng là đặc trưng thường thấy ở cả hai phong cách kiến trúc này. Hay hiệu ứng trompe l'oeil tạo cảm giác không gian có chiều sâu hơn đều được Baroque và Rococo ưu ái lựa chọn cho các công trình nghệ thuật tâm huyết của mình.

Sự khác biệt giữa kiến trúc Baroque và Rococo

Tuy sở hữu khá nhiều nét tương đồng trong ý tưởng thiết kế thế nhưng để làm nên ánh hòa quang của riêng mình, cả Baroque và Rococo đều có những khác biệt riêng không thể nhầm lẫn. 

Nếu đặc trưng của Baroque hướng đến sự tương phản đầy hào nhoáng thì đặc quyền của Rococo lại là sự tinh tế nhẹ nhàng bởi những gam màu pastel. Nếu tính đối xứng nghiêm ngặt làm nên một Baroque đầy mạnh mẽ, cá tính thì sự bất đối xứng tạo nên một Rococo đầy tự do, phóng khoáng.Trong khi Baroque chú trọng tới hình thức quy mô và khối lượng thì Rococo lại chú ý tới các chi tiết nhỏ đầy tinh tế.

Tạm kết 

Trên đây là những điểm tương đồng và khác biệt của kiến trúc Baroque và Rococo, hy vọng Akisa đã đem đến cho các bạn kiến thức bổ ích về hai trường phái nghệ thuật độc đáo này.